HỎI – ĐÁP PHÁP LUẬT KỲ 03- THÁNG 3 NĂM 2019
18/03/2019
Hỏi:
Câu 1: Khi nào phát sinh trách nhiệm bồi thường của Nhà nước?
Đáp:
Điều 7 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 quy định:
Nhà nước có trách nhiệm bồi thường khi có đủ các căn cứ sau đây:
- Có một trong các căn cứ xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây thiệt hại và yêu cầu bồi thường tương ứng;
- Có thiệt hại thực tế của người bị thiệt hại thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước;
- Có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại thực tế và hành vi gây thiệt hại.
Căn cứ xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây thiệt hại và yêu cầu bồi tương ứng bao gồm:
- Có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường và có yêu cầu cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại hoặc Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự giải quyết yêu cầu bồi thường;
- Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính đã xác định có hành vi trái pháp luật của người bị kiện là người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước và có yêu cầu bồi thường trước hoặc tại phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại;
- Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án hình sụ đã xác định có hành vi trái pháp luật của bị cáo là người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động quản lý hành chính, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, thi hành án hình sự, thi hành án dân sự và có yêu cầu bồi thường trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.
Câu 2: tình huống pháp luật: Sáng ngày 12/3/2019 đang trong giờ làm việc, công chức tư pháp - hộ tịch phường A là Nguyễn Văn V xin phép cơ quan nghỉ 30 phút để ra ngoài giải quyết việc riêng gia đình. Trong thời gian nghỉ để giải quyết công việc riêng đó, công chức V đã gây thiệt hại về tài sản của bà B. Hỏi, hành vi gây thiệt hại của anh V có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 hay không?
Đáp:
Điều 1 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 quy định về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động quản lý hành chính, tố tụng và thi hành án; thiệt hại được bồi thường. Trong đó, người thi hành công vụ là người được bầu cử, phê chuẩn, tuyển dụng hoặc bổ nhiệm theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và pháp luật có liên quan vào một vị trí trong cơ quan nhà nước để thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính, tố tụng hoặc thi hành án hoặc người khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao thực hiện nhiệm vụ có liên quan đến hoạt động quản lý hành chính, tố tụng hoặc thi hành án.
Theo đó, mặc dù công chức V được tuyển dụng, bổ nhiệm theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và pháp luật có liên quan vào vị trí trong cơ quan nhà nước (UBND cấp xã) để thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính về tư pháp - hộ tịch; thời điểm công chức tư pháp - hộ tịch V gây thiệt hại cho bà B là vào giờ hành chính, song đây là thời điểm công chức V đã xin phép cơ quan nghỉ để giải quyết việc riêng - Nghĩa là việc mà công chức V thực hiện không liên quan đến hoạt động công vụ nhà nước.
Do vậy, đây không thuộc trường hợp được điều chỉnh bởi Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước và người có trách nhiệm bồi thường thiệt hại tài sản của bà B là anh V với tư cách cá nhân bằng tài sản cá nhân. Trường hợp không thỏa thuận được việc bồi thường thiệt hại, bà B có thể khởi kiện anh V ra Tòa án có thẩm quyền./.