Tìm hiểu một số quy định pháp luật liên quan đến việc phòng chống HIV/AIDS (Tiếp kỳ 4 tháng 11/2019)

Câu 1: M từng là gái mại dâm và đã bị nhiễm HIV. Nay cô muốn hoàn lương và tìm một công việc để tự nuôi sống bản thân. Tuy nhiên, khi M đi xin việc ở một số doanh nghiệp thì đều bị từ chối vì biết cô bị nhiễm HIV. Xin hỏi, người bị nhiễm HIV có quyền được làm việc bình thường không? Việc các doanh nghiệp không tuyển dụng người nhiễm HIV có đúng quy định pháp luật không?
Trả lời:
Theo điểm c Khoản 1 Điều 4 Luật phòng chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người năm 2006 thì người bị nhiễm HIV/AIDS có quyền được làm việc.
Pháp luật cũng quy định rằng người sử dụng lao động không được phép từ chối tuyển dụng người lao động vì lý do người đó bị nhiễm HIV (trừ các ngành nghề: thành viên tổ lái trong hàng không dân dụng; nghề đặc biệt thuộc lĩnh vực an ninh, quốc phòng). Vì vậy, việc các doanh nghiệp từ chối tuyển dụng Mai vì cô bị nhiễm HIV là trái với quy định của pháp luật.
Điểm a Khoản 1 Điều 22 Nghị định số 69/2011/NĐ-CP ngày 08/08/2011 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính về y tế dự phòng, môi trường y tế và phòng chống HIV/AIDS quy định nếu chủ sử dụng lao động từ chối tuyển dụng vì lý do người dự tuyển lao động nhiễm HIV thì sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. (trừ các trường hợp có thể không nhận người bị nhiễm HIV bao gồm: thành viên tổ lái trong hàng không dân dụng và nghề đặc biệt thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh)
Câu 2. Xin cho biết, có phải tất cả bác sĩ đều được kê đơn thuốc kháng HIV không?
Trả lời:
Không, Tại Điều 15 của Nghị định số 108/2007/NĐ-CP quy định về kê đơn, sử dụng thuốc kháng HIV như sau:
- Chỉ các bác sĩ đã qua đào tạo, tập huấn về điều trị HIV/AIDS theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế mới được phép kê đơn thuốc kháng HIV cho người nhiễm HIV, người bị phơi nhiễm với HIV.
- Bác sĩ khi kê đơn thuốc kháng HIV phải tuân thủ quy trình và phác đồ điều trị HIV/AIDS do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
- Người nhiễm HIV, người bị phơi nhiễm với HIV phải thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ khi sử dụng thuốc kháng HIV”.
Theo quy định nêu trên, các bác sĩ ở cơ sở y tế được kê đơn, sử dụng thuốc kháng HIV cho người nhiễm HIV, người bị phơi nhiễm HIV nếu đã qua đào tạo, tập huấn về điều trị HIV theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Do vậy, không phải bác sĩ nào cũng được kê đơn, sử dụng thuốc kháng HIV nếu không qua đào tạo, tập huấn về điều trị HIV.
Câu 3. Chị gái của D và chuẩn bị làm hồ sơ sinh tại bệnh viện. D nghe chị kể phải làm các xét nghiệm máu trong đó có xét nghiệm HIV. D băn khoăn muốn hỏi xét nghiệm HIV là gì? Có mấy hình thức xét nghiệm HIV?
Trả lời
Xét nghiệm HIV là việc thực hiện các kỹ thuật chuyên môn nhằm xác định tình trạng nhiễm HIV trong mẫu máu, mẫu dịch sinh học của cơ thể người.
Theo quy định tại Điều 27 và Điều 28 Luật phòng chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người năm 2006, hiện nay có 2 hình thức xét nghiệm HIV/AIDS là:
-  Xét nghiệm HIV tự nguyện:
+Việc xét nghiệm HIV được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của người được xét nghiệm.
+ Người tự nguyện xét nghiệm HIV phải từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự.
+ Việc xét nghiệm HIV đối với người dưới 16 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó.
- Xét nghiệm HIV bắt buộc
+ Xét nghiệm HIV bắt buộc đối với trường hợp có trưng cầu giám định tư pháp hoặc quyết định của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân hoặc Toà án nhân dân.
+ Bộ trưởng Bộ Y tế quy định việc xét nghiệm HIV bắt buộc trong một số trường hợp cần thiết để chẩn đoán và điều trị cho người bệnh.
+ Chính phủ quy định danh mục một số nghề phải xét nghiệm HIV trước khi tuyển dụng.
+ Kinh phí xét nghiệm đối với các trường hợp quy định nêu trên do ngân sách nhà nước chi trả.
          Câu 4: Khi thông tin T là gái mại dâm đã bị nhiễm HIV truyền về làng quê nơi cô sinh sống, nhiều người đã tỏ ra khinh miệt gia đình cô. Thậm chí, một số phụ huynh còn yêu cầu hiệu trưởng trường học đuổi học em trai T vì lý do chị cậu là gái mại dâm và nhiễm HIV. Họ cho rằng cậu có thể làm lây nhiễm HIV đến con họ đang học cùng trường. Xin hỏi, pháp luật quy định như thế nào về việc này?
Trả lời:
Khoản 4 Điều 3 Luật phòng chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người năm 2006 thì Trường học không có quyền đuổi học em trai T. Hành vi này thể hiện sự kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người bị nhiễm HIV và gia đình của họ là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của pháp luật Việt Nam. Đồng thời pháp luật cũng quy định trách nhiệm của các cơ sở giáo dục quốc dân trong việc bảo đảm quyền được học tập bình đẳng của người bị nhiễm HIV và thành viên trong gia đình của họ.
Điều 22 của Nghị định số 69/2011/NĐ-CP quy định:
- Cá nhân, tổ chức có hành vi cản trở hoặc từ chối tiếp nhận trẻ em, học sinh, sinh viên, học viên vào học trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân vì lý do người đó nhiễm HIV hoặc là thành viên trong gia đình có người nhiễm HIV sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng
- Cá nhân, tổ chức có hành vi kỷ luật, đuổi học sinh, sinh viên, học viên vì lý do người đó nhiễm HIV hoặc là thành viên trong gia đình có người nhiễm HIV sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng
- Cá nhân, tổ chức có 2 hành vi nói trên có trách nhiệm tiếp nhận học sinh, sinh viên, học viên vào cơ sở giáo dục./.