Tìm hiểu một số quy định của pháp luật liên quan đến quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện ma túy; quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy

1. Việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người khác được thực hiện trong những trường hợp nào?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 22 Luật Phòng, chống ma tuý 2021 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022), việc xét nghiệm chất ma tuý trong cơ thể được thực hiện đối với người thuộc trường hợp sau đây:
- Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý;
- Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy.
2. Thời hạn và nội dung quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy được quy định như thế nào?
Điều 23 Luật phòng chống ma túy 2021 quy định về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật của họ.
Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 01 năm kể từ ngày Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định quản lý.
Về nội dung quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy bao gồm:
- Tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ người sử dụng trái phép chất ma túy để họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy;
- Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể;
- Ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội.
Ngoài ra, Điều 44 Nghị định 105/2021/NĐ-CP hướng dẫn về nội dung quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy quy định như sau:
- Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể của người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý;
- Tư vấn về tâm lý, thay đổi thái độ của người sử dụng trái phép chất ma túy để họ có thái độ tích cực, chủ động tránh xa ma túy;
- Giáo dục về pháp luật phòng, chống ma túy, tác hại của ma túy, các nội dung khác tùy theo đặc điểm nhân thân;
- Động viên, giúp đỡ để người sử dụng trái phép chất ma túy tham gia các hoạt động cộng đồng, hoạt động tự quản, hoạt động thể dục, thể thao, các phong trào giúp ích cho xã hội để nâng cao sức khỏe, kỹ năng sống, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật.
Đối với người sử dụng trái phép chất ma túy dưới 18 tuổi thì phải đảm bảo việc học văn hóa và những người được phân công tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ phải có sự tham gia của giáo viên nơi người đó đang học hoặc đội thiếu niên tiền phong, đoàn thanh niên.
3. Gia đình anh H có con trai đang phải áp dụng biện pháp quản lý vì sử dụng trái pháp chất ma túy theo quyết định của Chủ tịch ủy ban nhân dân phường nơi cư trú. Anh H cho biết, cháu đã áp dụng biện pháp được gần một năm nay, anh H muốn hỏi trong những trường hợp nào thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường ra quyết định dừng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy?
Khoản 5 Điều 23 Luật phòng chống ma túy 2021 quy định:
Trong thời hạn quản lý, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định dừng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy trong các trường hợp sau đây:
- Người sử dụng trái phép chất ma túy được xác định là người nghiện ma túy;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy phải thi hành án phạt tù;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy trong danh sách quản lý chết, bị Tòa án tuyên bố là mất tích.
4. Pháp luật quy định như thế nào về trách nhiệm của gia đình trong quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy?
Tại Khoản 1 Điều 25 Luật Phòng, chống ma tuý 2021 quy định gia đình người sử dụng trái phép chất ma túy có trách nhiệm sau đây:
- Quản lý, giáo dục người sử dụng trái phép chất ma túy; ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
- Cung cấp thông tin về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy của người sử dụng trái phép chất ma túy cho công an cấp xã nơi người đó cư trú;
- Ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội;
- Phối hợp với cơ quan có thẩm quyền đưa người sử dụng trái phép chất ma túy đi xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể.